Slag bij Waterloo 1815

 

Een van onze voorouders Henrig van der Liest (1760-1820), heeft meegedaan aan de slag bij Waterloo, tegen Napoleon.

De Slag bij Waterloo vond plaats op 18 juni 1815. In een bloedige, tien uur durende strijd werd Napoleon met zijn Grande Armée definitief verslagen door een geallieerd leger onder aanvoering van de Hertog van Wellington. Hierbij vielen tienduizenden doden en gewonden uit heel Europa, waaronder ook Nederlanders. De prins van Oranje (de latere Koning Willem II) werd tijdens de slag geraakt door een kogel in zijn linkerarm.

In 1815 vochten 112 Delftse soldaten mee bij de Slag van Waterloo. Dat ontdekte de Delftse Elise Wensvoort. Zij stuitte  per toeval op het gegeven dat één van haar voorouders, Simon Wensvoort, bij Waterloo heeft meegevochten.  Zij schreef hierover een boek:












Wie waren deze mannen, uit wat voor gezinnen kwamen zij? Wat is hun genealogische achtergrond en hoe verging het ze ná de slag bij Waterloo?


De meeste Delftenaren zaten in de 8ste militie, onderdeel van de Van Bijlandtbrigade. Zij waren op 3 februari 1814 opgeroepen. Begin 1815 vertrokken ze richting België. Daar streden ze mee tijdens de slag om Quatre-Bras.

Niet lang daarna, op 18 juni brak een wereldberoemde veldslag uit: De Slag bij Waterloo. Op een modderige veld werden Napoleons troepen verpulverd door een combinatie van Britse, Nederlandse, Hannoverse en Pruisische legers.

Napoleon moest zich terugtrekken tot aan Parijs, de Nederlandse soldaten bleven hem en zijn legers te voet achtervolgen. In januari 1816 kwamen ze pas weer thuis, aldus Elise Wensvoort. “Ze hadden toen dus bijna twee jaar lang rondlopen.”


In plaats van medailles en een heldenonthaal, mochten de Waterloo-soldaten gewoon weer werken voor hun geld en eten. Elise Wensvoort ontdekte in de archieven dat ze na hun soldatentijd de meest uiteenlopende beroepen hadden. De één werd vellenbloter. “Dat is iemand die vellen van koeien schraapt om zeemleer van te maken. In Delft kwam ik verder veel baardscheerders tegen; de voorloper van de barbier.”

Ze constateerde dat de Delftse soldaten ook jaren na de Slag bij Waterloo nog contact met elkaar hadden. Je ziet dat ze bijvoorbeeld getuigen waren bij elkaars huwelijk, of dat de zus van de ene soldaat trouwde met een andere Delftse Waterloo-soldaat. Een deel van de strijders van Waterloo kon terug in Nederland waarschijnlijk niet meer aarden en weer wennen aan het gewone leven. Die zijn naar Indië gegaan. Het merendeel heeft na hun soldatentijd wel een redelijk bestaan opgebouwd, constateert Wensvoort. Vrijwel allemaal vonden ze een ander beroep.

Het onderzoek leverde ook een paar grote verrassingen op: de vondst van Arend Klos, de zoon van Nicolaas van der Velden, de familie van den Boon Mesch, zoveel, dat over deze families alleen al een boek geschreven zou kunnen worden!


Het boek bevat een schat aan genealogische informatie.

Om die schat meer toegankelijk te maken volgt hier een lijst van alle in dit boek voorkomende namen, niet alleen van de soldaten, maar alle personen die genoemd worden in dit boek (met instemming van de auteur).


De informatie uit dit boek biedt een nieuw beeld op de mensen rond onze voorouder Henrig van der Liest (1760-1820). Henrig gaat ca 1803 met zijn vierjarig zoontje Henricus (1799) na het overlijden van zijn echtgenote Joanna Merk naar Delft en vindt een woning op de Buitenwatersloot. Hij huwt daar zes jaar later, in 1809  met de weduwe Jannetje Tettero (Zij huwde op 19 april 1807 te Delft met Huibertus van der Scheer afkomstig uit Pijnacker. Het huwelijk heeft niet lang geduurd, wanneer en waar Huibrecht is overleden niet bekend, maar het huwelijk van Hendrik van der List en Jannetje Tettero is ruim twee jaar na haar eerste huwelijk met Huibertus van der Scheer). 

Jannetje is gedoopt in de Hof van Delft op 27 juli 1770. Zij is naaister, dochter van Gerrit Tettero en Pieternella van Woer(e)kom. Twee kinderen worden er in het huwelijk van Hendrik van der List en Jannetje Tettero geboren:

Joanna, september 1810, getuigen zijn Wilhelmus van der List (broer van Henrig) en Antonia Gerritse Tettero (zus van Jannetje Tettero).

Op 15 november 1815 wordt er een levenloze zoon geboren. Henrig loopt dan nog van Waterloo naar Parijs en terug naar  Delft!

Getuige bij de aangifte zijn Johannes Leeuwenstein (31 jaar, baardscheerder,), broer van de Waterloo-soldaten  Reinier en Carel Leeuwenstein (dat weten we nu dankzij het onderzoek van Elise Wensvoort), en Dirk Renselaar (zwager van Jannetje Tettero, gehuwd met zus Pieternella), 46 jaar, arbeider.


De verbinding met Waterloo-soldaten gaat nog een generatie verder.

Als zoon Henricus (1799-1876), gehuwd met Maria van der Arend hun zoon Henricus aangeeft (12-9-1825) zijn Nicolaas Scholtes, 28 jaar en schoenmaker, en Hendrik Kaspers, 36 jaar schoenmaker, getuigen. Deze getuigen  zijn niet te relateren aan Waterloo-soldaten of hun familie.

Bij de geboorte van zoon Johannes 2-2-1828 zijn Jan van Galen 61 jaar, cipier bij het verzekeringshuis en Christiaan de Vries 21 jaar, timmerman getuigen.

Bij beide getuigen is een relatie met de families van Waterloo-soldaten aanwezig:

Jan van Galen (1791-1855 ouders: Pieter en Johanna de Haan) is een halfbroer van Theodorus Burghout (1777-1827), Waterloo soldaat geboren te Delft. Moeder Johanna de Haan was eerst gehuwd met Thomas Burghout en later met Pieter van Galen.

Christiaan de Vries  (30-5-1808), Christiaan de Vries komt ook voor als getuige bij het overlijden van Katrina de Vos (1769-1845). Hij is neef van de overledene. Katrina de Vos is zus van Waterloo soldaat Jonathan de Vos (1773-1839). Christiaan de Vries is gehuwd met Magdalena Cieremans (14-7-1807). Haar ouders zijn Barend Cieremans en Catrina van Riet (1769) 22-4-1835.

De vader van de Waterloo soldaat Willem de Vos (1735)  is de zoon van Jonathan de Vos en Piternella van Riet (1707) .

De ouders van Pieternella van Riet zijn Wilhelmus van Riet en Maria van Warmen. Zij kregen 3 kinderen:

- Joannes (11-4-1706), trouwt met Immetje Pauw en krijgt dochter Catrina (1769-1846) die trouwt met Barend Ciermans en zij krijgen dochter Magdalena Cieremans die Christiaan de Vries trouwt.

- Wilhelmus (25-5-1710) trouwt (1736) Caatje Savijn

- Pteronilla (29-10-1707), zij trouwt Jonathan de Vos (1711), dit zijn de grootouders  van Waterloo soldaat Jonathan de Vos.


Er is ook nog een andere verbinding met de Waterkoo-soldaten:

Christiaan de Vries (1808-1857) zijn ouders zijn Aalbrecht de Vries en Margaretha Bargeus (1783-1849). De ouders van Margaretha Bargeus zijn Willem Bargeus en Henderiena Noordermeer (-1845) zij trouwen in 1781 en krijgen 3 kinderen:

- Leena (1787-1823)  zij trouwt in 1815 met Adrianus Logman, broer van de Waterloo-soldaat Johannes Logman (1783-).

- Rijnnier (1799-)

- Margrietje (1783-1849), zij trouwt Aalbrecht de Vries


De ouders van Willem Bargeus (1758) zijn Flooris Bargeus, moeder Margreta van Alen, hun zoon Pieter (1754), gehuwd met Christina Kunst  is vader van Floris Bargeus (1778-1838) de Waterloo soldaat. Pieter is een broer van Willem Bargeus.










18 juni 1815

Slag bij Waterloo

een beschrijving van 112 Delftse soldaten


Elise Wensvoort-Oranje

paperback, 423 pagina’s, 17 x24 cm

ISBN 978-94-6008-236-8

zie kirjaboek.nl